Prześlij tekst
Nr 3 (109) (1991)
Artykuły

Gwarancje praworządności. Konieczne i optymalne w demokratycznym państwie prawnym

[Guarantees of the rule of law. Necessary and optimal in a democratic state ruled by law]

  • Paweł Sarnecki
Paweł Sarnecki
Uniwersytet Jagielloński

Opublikowane 1991-04-30

Słowa kluczowe

  • państwo prawa,
  • praworządność,
  • demokracja,
  • stanowienie prawa,
  • konstytucja,
  • state of law,
  • legality,
  • democration,
  • law-making,
  • constitution
    • ...Więcej
    Less
Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Jak cytować

Gwarancje praworządności. Konieczne i optymalne w demokratycznym państwie prawnym: [Guarantees of the rule of law. Necessary and optimal in a democratic state ruled by law]. (1991). Studia Prawnicze The Legal Studies, 3 (109), 3-18. https://doi.org/10.37232/sp.1991.3.1

Abstrakt

Autor wskazuje następujące konieczne procedury gwarancyjne wynikające z zasady demokratycznego państwa prawnego:

  • organy prewencyjnej kontroli konstytucyjności ustaw;
  • incydentalna kontrola legalności norm podustawowych;
  • instytucja rewizji w postępowaniu sądowym karnym i cywilnym i sądy kasacyjne II instancji;
  • organy ścigające z urzędu sprawców przestępstw;
  • rewizja nadzwyczajna na korzyść obywatela;
  • odwołanie administracyjne;
  • sądownictwo administracyjne;
  • adwokatura;
  • notariat.

Poszukując optymalnego zakresu gwarancji praworządności w ramach demokratycznego państwa prawnego, wskazuje na zasadność uwzględnienia także:

  • sądownictwa konstytucyjnego w postaci kontroli abstrakcyjnej i konkret­nej, obejmujące tak kontrolę ustaw, jak i aktów podstawowych;
  • skargi konstytucyjnej obywateli do sądów konstytucyjnych;
  • instytucję ombudsmana, kontrolującego z urzędu działalność administracji, tak typu władczego, jak i usługowego, wyposażonego w możliwość kierowania wystąpień;
  • organy typu Rady Legislacyjnej, działające przy rządzie;
  • prawo organów samorządu zawodowego i terytorialnego kontrolowania działalności administracji rządowej i postulowania określonych kroków, w tym i zmian postępowania.

Bibliografia

  1. Berutowicz W., Mokry J., Organizacja ochrony prawnej w PRL, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1987.
  2. Borkowski J. (red.), Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Wydaw. Prawnicze, Warszawa 1989.
  3. Burda A., Demokracja i praworządność, Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo, Wrocław 1965.
  4. Jarosz Z., Zawadzki S., Prawo konstytucyjne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1987.
  5. Opałek K., Wróblewski J., Zagadnienia teorii prawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
  6. Sokolewicz W., Rzeczpospolita Polska - demokratyczne państwo prawne, „PiP” 1990, nr 4, s. 12-29.
  7. Wróblewski J., Teoria racjonalnego tworzenia prawa, Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo, Wrocław 1985.
  8. Zakrzewski W., Zakres przedmiotowy i formy działalności prawotwórczej, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1979.
  9. Zimmermann J., Administracyjny tok instancji, UJ, Kraków 1986.