Nr 4 (220) (2019)
Artykuły

Extraordinary remedies in Polish civil procedure

[Nadzwyczajne środki zaskarżenia w polskim postępowaniu cywilnym]

Tadeusz Wiśniewski
Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie

Opublikowane 2019-12-30

Słowa kluczowe

  • system nadzwyczajnych środków zaskarżenia,
  • skarga kasacyjna,
  • skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia,
  • skarga o wznowienie postępowania,
  • wniosek o unieważnienie prawomocnego orzeczenia przez Sąd Najwyższy,
  • skarga nadzwyczajna,
  • system of extraordinary remedies,
  • appeal in cassation,
  • application for ascertainment of unlawfulness of a final judgment,
  • application for resumption of proceedings,
  • application for annulment of a final judgment by the Supreme Court,
  • extraordinary complaint
  • ...Więcej
    Less

Jak cytować

Extraordinary remedies in Polish civil procedure: [Nadzwyczajne środki zaskarżenia w polskim postępowaniu cywilnym]. (2019). Studia Prawnicze The Legal Studies, 4 (220), 107-132. https://doi.org/10.37232/sp.2019.4.5

Abstrakt

The article’s objective is to present the essence of the system of extraordinary remedies in the Polish civil procedure, as well as a characterization of the particular remedies comprising that system. Application of the dogmatic method has also verified the hypothesis according to which the Polish legislator, in giving those remedies (including extraordinary ones) a normative structure, has in view that their objective is to seek a change in or to set aside the contested ruling. The article accents particularly regulation of the extraordinary grievance, considering its status as novel legislation giving rise to numerous doubts and reservation, as the normative shape of that remedy constitutes a source of collision between two values – the stability if a judicial ruling, and its lawfulness. The emergence of this remedy has led to the conclusion that there is a need to review the existing position of the civil procedure doctrine concerning respect for the principle of exclusivity adopted in our system of remedies.

 

Celem artykułu było przedstawienie istoty systemu nadzwyczajnych środków zaskarżenia w polskim postępowaniu cywilnym, a także scharakteryzowanie poszczególnych środków składających się na ten system. W wyniku zastosowania metody dogmatycznej zweryfikowano też tezę, według której, ustawodawca polski nadając normatywny kształt środkom zaskarżenia, w tym także nadzwyczajnych, ma na względzie, że mają one zmierzać do uzyskania zmiany lub uchylenia zaskarżonego orzeczenia. W rozważaniach zaakcentowano zwłaszcza regulację skargi nadzwyczajnej ze względu na to, że mamy tu do czynienia z nowością legislacyjną, która wzbudza wiele wątpliwości i zastrzeżeń, gdyż kształt normatywny tej skargi jest źródłem kolizji dwóch wartości – stabilności orzeczenia sądowego i jego praworządności. W związku z tą skargą nasunął się wniosek, że istnieje potrzeba zrewidowania dotychczas prezentowanego w doktrynie procesu cywilnego stanowiska co do respektowania przyjętej w naszym systemie  środków zaskarżenia zasady wyłączności.

Bibliografia

  1. Bełczącki R., Skarga nadzwyczajna [in:] T. Wiśniewski (ed.), Skarga nadzwyczajna w świetle systemu środków zaskarżenia w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2019.
  2. Broniewicz W., oprac. I. Kunickiego [in:] W. Broniewicz, A. Marciniak, I. Kunicki, Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 2016.
  3. Ereciński T., Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia [in:] Prawo prywatne czasu przemian. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Stanisławowi Sołtysińskiemu, Warszawa 2005.
  4. Ereciński T., System zaskarżania orzeczeń [in:] J. Gudowski (ed.), Środki zaskarżenia. Part 1, Warszawa 2013.
  5. Ereciński T., Weitz K., Skarga nadzwyczajna w sprawach cywilnych, “Przegląd Sądowy” 2019, no. 2, pp. 7–19.
  6. Góra-Błaszczykowska A., Skarga nadzwyczajna i wniosek o unieważnienie prawomocnego orzeczenia według ustawy o Sądzie Najwyższym z 8.12.2017 r. [in:] Ars in vita. Ars in iure. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Januszowi Jankowskiemu, Warszawa 2018.
  7. Grzegorczyk P., Geneza i charakterystyka wniosku o unieważnienie orzeczenia [in:] J. Gudowski (ed.), Środki zaskarżenia. Part 2, Warszawa 2013.
  8. Grzegorczyk P., Rodzaje, podstaw i skutki rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego [in:] J. Gudowski (ed.), Środki zaskarżenia. Part 2, Warszawa 2013.
  9. Gudowski J., Kasacja w świetle projektu Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego (z uwzględnieniem aspektów historycznych i prawnoporównawczych), “Przegląd Legislacyjny” 1999, no. 4.
  10. Gudowski J., Dopuszczalność skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia [in:] J. Gudowski (ed.), Środki zaskarżenia. Part 2, Warszawa 2013.
  11. Gudowski J. [in:] T. Ereciński (ed.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Vol. 3. Postępowanie rozpoznawcze, Warszawa 2016.
  12. Machnikowska A., O niezawisłości sędziów i niezależności sądów w trudnych czasach. Wymiar sprawiedliwości w pułapce sprawności, Warszawa 2018.
  13. Malczyk M., Zażalenie w postępowaniu cywilnym do Sądu Najwyższego jako gwarancja konstytucyjnego prawa do sądu – uwagi na tle art. 3941 § 1 KPC (Czego oczekujemy od przyszłego Kodeksu postępowania cywilnego) [in:] K. Markiewicz A. Torbus (ed.), Postępowanie rozpoznawcze w przyszłym Kodeksie postępowania cywilnego, Warszawa 2014.
  14. Miączyński A., Orzeczenie Sądu Najwyższego [in:] Zaskarżanie orzeczeń sądowych, Wrocław 1986.
  15. Michalska-Marciniak M., Konstytucyjne podstawy środków zaskarżenia w prawie polskim [in:] M. Michalska-Marciniak (ed.), Wokół problematyki środków zaskarżenia w postępowaniu cywilnym, Sopot 2015, pp. 23–36.
  16. Michalska-Marciniak M., Zasady zaskarżania orzeczeń [in:] M. Michalska-Marciniak (ed.), Wokół problematyki środków zaskarżenia w postępowaniu cywilnym, Sopot 2015, pp. 83–94.
  17. Olaś A., Wznowienie postępowania zakończonego orzeczeniem niemerytorycznym – uwagi de lege lata i de lege ferenda [in:] K. Markiewicz, A. Torbus (ed.), Postępowanie rozpoznawcze w przyszłym Kodeksie postępowania cywilnego, Warszawa 2014.
  18. Piasecki K., Postępowanie sporne rozpoznawcze w sprawach cywilnych, Warszawa 2011.
  19. Siedlecki W. [in:] J. Jodłowski, W. Siedlecki, Postępowanie cywilne. Cześć ogólna, Warszawa 1958.
  20. Scheffler T., Skarga nadzwyczajna, “Radca Prawny. Czasopismo Samorządu Radców Prawnych” 2018, no. 178, pp. 16–33.
  21. Siedlecki W., System zaskarżania orzeczeń sądowych w postępowaniu cywilnym [in:] Zaskarżanie orzeczeń sądowych, Wrocław 1986.
  22. Weitz K., Dopuszczalność skargi o wznowienie postępowania [in:] J. Gudowski (ed.), Środki zaskarżenia. Part 2, Warszawa 2013.
  23. Wiśniewski T. [in:] H. Dolecki, T. Wiśniewski (ed.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art. 367–50537, Warszawa 2013.
  24. Wiśniewski T., Przebieg procesu cywilnego, Warszawa 2013.
  25. Wiśniewski T., Skarga kasacyjna [in:] T. Wiśniewski (ed.), Skarga nadzwyczajna w świetle systemu środków zaskarżenia w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2019.
  26. Wiśniewski T., Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia [in:] T. Wiśniewski (ed.), Skarga nadzwyczajna w świetle systemu środków zaskarżenia w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2019.
  27. Wiśniewski T., System środków zaskarżania orzeczeń w postępowaniu cywilnym [in:] T. Wiśniewski (ed.), Skarga nadzwyczajna w świetle systemu środków zaskarżenia w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2019.
  28. Wiśniewski T., Wniosek do Sądu Najwyższego o unieważnienie prawomocnego orzeczenia [in:] T. Wiśniewski (ed.), Skarga nadzwyczajna w świetle systemu środków zaskarżenia w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2019.
  29. Zembrzuski T., Dopuszczalność zażalenia [in:] J. Gudowski (ed.), Środki zaskarżenia. Part 1, Warszawa 2013.
  30. Zembrzuski T., Dostępność skargi kasacyjnej w procesie cywilnym, Warszawa 2008.
  31. Zembrzuski T., Wpływ wprowadzenia skargi nadzwyczajnej na skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, “Przegląd Sądowy” 2019, no. 2, pp. 20–38.