Abstract
The many restrictions in force in a closed institution make prisons taxing and oppressive places for their inmates. Imprisonment is associated with a great deal of internal conflict and a deprivation of needs. This increases stress and psychological discomfort. This situation is often beyond the adaptation skills of convicts, prompting them to engage in a set of behavioural patterns known as prisonisation. In the process, prisoners accept norms and values that are specific to prison communities, including deviant attitudes and rituals that stand in opposition to the goals of rehabilitation and express rebellion against the institution of prison. People addicted to narcotics and psychotropic drugs have an additional motivation, viz. the possibility of obtaining drugs, to live the “double life” of prison. Research shows that incorporating specialized addiction treatment into prison programs is conducive to rehabilitation. This raises the question as to whether this therapy could effectively control prisonisation as well. The author’s own survey of prisoners who were treated shows that their hierarchy of values were significantly different six months later. This change can be regarded as developmental and indicative of successful rehabilitation. This could serve as evidence that positive therapeutic results encourage prison inmates to find constructive ways of dealing with imprisonment, reducing stress, reflecting on their conduct and understanding that their time in prison is a consequence of their actions. In this context, addiction therapy in prison may well be an effective means of preventing prisonisation.
References
- Bielicki E., Młodociani przestępcy. Ich wartości i orientacja wartościująca, Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, Bydgoszcz 1995.
- Bronowski P., Hierarchia wartości u członków Wspólnoty Anonimowych Alkoholików, „Alkoholizm i Narkomania” 2001, nr 4.
- Ciosek M., Psychologia sądowa i penitencjarna, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa, 2003.
- Clemmer D., The Prison Community, Rinehart, New York 1958.
- Frankl V.E., Nieuświadomiony Bóg, tłum. B. Chwedeńczuk, Wydawnictwo PAX, Warszawa 1978.
- Głowik T., Problematyka narkomanii w izolacji więziennej, „Serwis Informacyjny Narkomania” 2008, nr 3(42).
- Goffman E., On the characteristics of total institutions [w:] D.R. Cressey, J. Galtung (red.), The Prison. Studies in Institutional Organization and Change, Rinehart and Winston, New York 1961.
- Gossop M., Treating Drug Misuse Problems. Evidence of Effectiveness, National Treatment Agency for Substance Misuse, London 2006.
- Griffiths M.D., Gry i hazard. Uzależnienia dzieci w okresie dorastania, tłum. A. Sawicka-Chrapkowicz, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2004.
- Holloway K.R., Bennett T.H., Farrington D.B., The effectiveness of drug treatment programs in reducing criminal behaviour. A meta-analysis, „Psicothema” 2005, t. 18, nr 3.
- Kościuch J., Hierarchie wartości w nerwicach i psychoterapii oraz ich zmiany pod wpływem psychoterapii, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa 1984.
- Majcherczyk A., Specyfika terapii uzależnienia od środków psychoaktywnych w zakładach karnych, „Alkoholizm i Narkomania” 2007, nr 3.
- Niewiadomska I., Opinie skazanych dotyczące kary pozbawienia wolności [w:] M. Kuć, I. Niewiadomska (red.), Kara kryminalna. Analiza psychologiczno-prawna, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2004.
- Niewiadomska I., Osobowościowe uwarunkowania skuteczności kary pozbawienia wolności, Wydawnictwo KUL, Lublin 2007.
- Olchowski J., Możliwości i ograniczenia grup terapeutycznych w izolacji więziennej – wybrane aspekty [w:] Terapia uzależnień w izolacji więziennej – możliwości i ograniczenia, materiały z konferencji naukowej, Fundacja Stefana Batorego, Warszawa 2013.
- Oleś P., Kwestionariusz do badania kryzysu w wartościowaniu (KKW). Podręcznik, wyd. 2 rozszerz., Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Warszawa 1998.
- Pol J.D., Więzienna szansa. Religia w resocjalizacji osób pozbawionych wolności, Oficyna Wydawnicza ŁośGraf, Warszawa 2008.
- Raport przedstawicieli Krajowego Mechanizmu Prewencji z wizytacji w Areszcie Śledczym w Warszawie-Służewcu (wyciąg), strona internetowa Rzecznika Praw Obywatelskich, https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/Wyci%C4%85g-A%C5%9A%20W-wa%20S%C5%82u%C5%BCewiec%202014.pdf [dostęp: 5.12.2014].
- Rokeach M., The Nature of Human Values, Free Press, New York 1973.
- Sarzała D., Podkultura a izolacja więzienna (aksjologiczna analiza problemu) [w:] M. Kuć (red.), Skuteczność oddziaływań penitencjarnych w kontekście zjawiska podkultury więziennej oraz instytucji warunkowego przedterminowego zwolnienia skazanych, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Lublin 2009.
- Sierosławski J., Problem narkotyków i narkomanii w zakładach karnych i aresztach śledczych, raport na zlecenie Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Warszawa 2007.
- Szaszkiewicz M., Tajemnice grypserki, Wydawnictwo Instytutu Ekspertyz Sądowych, Kraków 1997.
- Zarzycka B., Dawidowicz M., Koziatek E., Typy samoświadomości a preferencja wartości [w:] P. Francuz, W. Otrębski (red.) Studia z psychologii w KUL, Wydawnictwa KUL, Lublin 2007.
